Veilig Thuis onder vuur

Veilig Thuis moet kindermishandeling opsporen en kinderen bescherming bieden. Maar een echt veilig thuis lijkt het niet te zijn voor een grote groep boze ouders en kinderen. Het afgelopen jaar zwol de kritiek aan op Veilig Thuis en zusterorganisatie Samen Veilig. Ondanks die kritiek kijken verantwoordelijke wethouders in de provincie massaal de andere kant op. Maar dat gaat veranderen, nu raadsleden in Houten en Utrecht zich in de materie zijn gaan verdiepen. In 2019 krijgt Veilig Thuis eindelijk de politieke aandacht die het verdient.

Veilig Thuis is een fusie van het voormalige Advies- en Meldpunt Kindermishandeling en het steunpunt Huiselijk Geweld. In de provincie Utrecht is de organisatie ondergebracht bij Samen Veilig Midden Nederland. Die biedt ook jeugdbescherming aan onder de naam SAVE.

FAMILIE GREGORIUS
De kritiek op Samen Veilig Midden Nederland en Veilig Thuis begint al in november 2017. De familie Gregorius uit Houten maakt zich boos over een ingreep van Veilig Thuis in het gezin. Ze worden ten onrechte beschuldigd van meerdere vormen van kindermishandeling. Ook de familie Leek in Utrecht maakt zich boos. Zij hebben letterlijk een doodzieke baby, maar een vertrouwensarts van Veilig Thuis denkt dat de ouders het kind ziek maken. De ouders komen in een Kafkaiaanse toestand terecht, terwijl ze zich eigenlijk zorgen willen maken over de gezondheid van hun kind.

Na berichtgeving op RTV Utrecht gebeurt er iets wat de redactie nog nooit eerder in die omvang heeft meegemaakt. Ruim tweehonderd ouders melden zich met verhalen die bol staan van de misstanden bij Veilig Thuis. Opvallend vaak komt de naam van één bepaalde vertrouwensarts van Veilig Thuis voorbij. Maar er zijn meer rode draden te herkennen. Zo liggen veel ouders in scheiding, en die verloopt zelden harmonieus.

CHANTAGE
Ook in de klachten is een rode draad te herkennen. Veel klagers schrijven dat Veilig Thuis niet aan waarheidsvinding doen. Roddels en aannames worden als feiten gepresenteerd. Soms staan er volstrekte onwaarheden in dossiers. En als ouders niet meewerken, dan worden ze extreem onder druk gezet, of zelfs gechanteerd. En dat gebeurt ook als Veilig Thuis of Samen Veilig helemaal geen wettelijke grond hebben om in te grijpen.

Ook onafhankelijke deskundigen mengen zich in het debat. Zo stellen relatiecoaches Bram en Helma de Blouw dat Veilig Thuis Utrecht ontlastende verklaringen uit een rapport heeft gehaald. De relatiecoaches reageren op een melding dat kinderen in een onveilige situatie zouden verkeren. De twee ontkrachte die stelling, maar de essentie van hun verklaring staat niet in het rapport van Veilig Thuis. Een woordvoerder van Veilig Thuis erkent dat een belangrijke zin is weggevallen, maar zegt dat het door een technische storing komt.

GEHAKT
Zelfs de rechter bemoeit zich met de zaak. Die stelt vast dat een rapport dat Veilig Thuis gebruikt niet goed is. In de zaak van de familie Gregorius wordt door Veilig Thuis een onderzoek gestart op basis van een rapport dat de gemeente heeft laten opstellen. De rechter maakt gehakt van dat rapport en beveelt dat er een nieuw onderzoek moet komen.

RTV Utrecht ontdekt dat er in Utrecht sprake is van een merkwaardige constructie. De merknaam Veilig Thuis komt in elke regio in Nederland voor. Maar het zijn allemaal aparte stichtingen, die niets met elkaar te maken hebben. In de provincie Utrecht is Veilig Thuis ondergebracht bij Samen Veilig Midden Nederland. Dat is een zogenoemde Gecertificeerde Instelling (GI). Zo’n GI biedt ook jeugdzorg aan. De combinatie van een Veilig Thuis met een GI is in de Utrechtse vorm uniek in Nederland. In enkele ander regio’s is Veilig Thuis ook ondergebracht bij een GI, maar de band is nergens zo innig als in Utrecht.

Maar er is meer, er is geen enkele Veilig Thuis die zo vaak naar een GI doorverwijst als Veilig Thuis Utrecht. Dat kan opgemaakt worden uit cijfers van het Centraal Bureau voor de statistiek. In feite verwijst Veilig Thuis dus opvallend vaak naar zichzelf. De organisatie ontkent dat en zegt dat de cijfers van het CBS niet deugen. De cijfers zijn overigens door Veilig Thuis zelf aan het CBS verstrekt. Ook de Utrechtse wethouder Victor Everhardt (D66) ziet geen enkel kwaad in de combinatie van de twee instellingen.

ZELFMOORD
Een dieptepunt in het dossier rond Veilig Thuis en Samen Veilig is de zelf gekozen dood van een kind. De vader van een zestienjarige jongen uit de regio Eemland verwijt Veilig Thuis dat zij hem de dood hebben ingejaagd. De vader verwijt SAVE ondeskundig handelen en een niet daadkrachtig optreden. Veilig Thuis krijgt een gevoelige tik op de vingers van de Inspectie Gezondheidszorg en jeugd.

ONDERZOEK
De klagende ouders krijgen in het najaar steun uit onverwachte hoek. Uit een onderzoek van de Hogeschool Utrecht blijkt onder andere dat een deel van de SAVE-medewerkers het niet zo nauw neemt met het zorgvuldig invullen van controlelijsten. De onderzoekers schrijven: “Uit de gesprekken met de professionals bleek dat de (verplichte) SAVE-veiligheidschecklist door een deel van hen geen actieve rol speelt in het beslisproces. Zij vullen deze in omdat het moet. Meer aandacht voor de relevantie van instrumentarium en hoe dit te gebruiken is wenselijk.” De onderzoekers hebben niet onderzocht wat hiervan de consequenties zijn voor het dossier. Ook op andere punten vinden ouders steun voor hun klachten in het rapport van de Hogeschool.

POLITIEK
Lang blijft het stil. Alhoewel lokale wethouders en de gemeenteraden verantwoordelijk zijn voor Veilig Thuis en Samen Veilig, komt er bijna geen reactie op de kritiek. Alleen een aantal lokale PvdA-fracties stellen vragen aan hun wethouder, maar dat levert niets op. Totdat één politicus in Houten zich met de zaak begint te bemoeien. SGP-raadslid Pascal Ooms hoort over klachten in zijn gemeente en eist van de wethouder dat er een onderzoek komt naar het functioneren van Samen Veilig Midden Nederland. Pascal Ooms: “Ik heb contact met vier verschillende cliënten van SAVE. Als ik met hen praat ontstaat het beeld dat er een aantal dingen misgaan. Dan hoor ik vooral klachten over de kwaliteit van de zorg en de bejegening van de cliënten door de medewerkers van SAVE.”

Ook in de stad Utrecht komt in het najaar iets los. Zowel de PVV als de PvdA merken dat het niet goed gaat bij Veilig Thuis. De Utrechtse partijen doen een oproep. Ook bij hen komen vervolgens tientallen mails en brieven binnen van ouders en andere betrokkenen. De raadsleden beschrijven die brieven als schrijnend. Andere partijen in de Utrechtse raad sluiten zich aan. En begin volgend jaar worden alle Utrechtse families door de gemeenteraadsleden ontvangen en worden de klachten geïnventariseerd. Daarna volgt wellicht een behandeling in de gemeenteraad van de problemen bij de instelling.

GEVILDE KAT
Een ander dieptepunt raakt Veilig Thuis zelf. De zeven maanden oud poes Kip verdwijnt op zondag 4 november uit de Watervogelbuurt in Utrecht. Een paar dagen later ligt de poes gevild op de stoep van Veilig Thuis in Overvecht. De vacht van de kat is door de brievenbus gepropt.

bron : MARC VAN ROSSUM DU CHATTEL https://www.rtvutrecht.nl/nieuws/1863594/